بایسته‌های پرورش نسل مهدی‌یاور
بسم الله الرحمن الرحیم
ابراهیم اخوی؛ روان‌شناس
ارتباط با نویسنده
اشاره
انتظار یکی از اساسی‌ترین مفاهیم در فرهنگ شیعه است. شیعه به انتظاری فعال و پویا اعتقاد راسخ دارد که معنای آن ایجاد زمینه لازم برای تشریف‌فرمایی آخرین امام از خاندان رسول اکرم(ص) است. بی‌شک یکی از بارزترین جلوه‌های انتظار فعال، تربیت نسلی است که بتواند این میراث غنی را پاس بدارد و اگر شرایط زمانی اجازه دهد، توفیق همراهی و یاری در کنار امام موعود(عج) خود را داشته باشد. بر این اساس، پرورش مهدوی کودکان یا به عبارتی دیگر، تربیت مهدی‌یاوران، کاری بسیار مهم و همراه با ظرافت است و آشناسازی فرزندان با این موضوع مهم، نیازمند فراگیری مهارت‌های لازم است. این نوشتار را در سه محور پی می‌گیریم:
الف) معرفت‌افزایی کودکان نسبت به آخرین امام
در آموزش مفهوم انتظار، آشناسازی و ایجاد انس میان کودکان و حضرت مهدی(عج)، توجه به نکات زیر می‌تواند سودمند باشد:
- هر گونه آموزش و کار تربیتی باید متناسب با سن، درک و توان کودک انجام شود.
- کودکان با محدودیت‌های خاصی از نظر شناختی روبرو هستند و پذیرش پاره‌ای از مفاهیم مرتبط با موضوع مهدویت مانند طول عمر، پنهان بودن و انتظار طولانی برای آنها اندکی دشوار است.
- يكي از مهم‌ترين نمونه‌ها در سيره پيشوايان، نمونه‌هايي است كه در آنها برخوردي صميمي، مهربان و دلنشين با كودكان داشته‌اند و نيز سفارش‌هايي كه در جهت احترام، مهرباني و همزباني با كودكان بيان كرده‌اند. يا نمونه‌هايي كه خصوصيات ممتاز آنان را در كودكي مطرح مي‌كند. اين نمونه‌ها از آنجا كه به طور مستقيم با كودكان سر و كار دارند، تاثير بسيار نيز در برخواهند داشت.
- داستان‌های مربوط به کودکی حضرت را تعریف کنید.
- به زبانی ساده درباره علت و فلسفه غیبت (مخفی شدن) حضرت از سوی خداوند توضیح دهید.
- فلسفه و نحوه شکل غیبت را به روشی قابل فهم برای فرزند خود شرح دهید: «خداوند ایشان را به صورت انسانی ناشناس در میان مردم قرار داد تا دشمنان نتوانند مزاحمتی برای ایشان داشته باشند».
- به کودک خود بگویید که امام دوست ماست و برای برآورده شدن آرزوهای ما تلاش می‌کند.
- امام از سوی خداوند دارای قدرت‌های ویژه‌ای است. به همین خاطر می‌تواند از زندگی همه ما با خبر باشد.
- امام می‌تواند به خاطر قدرتی که خداوند به او داده، حرف‌های ما را بشنود و کارهایی که ما برای ایشان انجام می‌دهیم را ببیند و خوشحال شود.
- وقتی امام زمان(عج) بیایند، مردم با خوبی و مهربانی بیشتری با هم زندگی می‌کنند.
- شما می‌توانید از همان خردسالی از طریق تهیه کتاب‌های شعر، رنگ‌آمیزی، قصه و نیز تهیه نرم‌افزارهای مناسب مهدوی، کودک خود را غیرمستقیم با آن حضرت آشنا کنید.
- تهیه و اشتراک مجلات مهدوی موجود مانند ملیکا و انتظار نوجوان نیز می‌تواند شما در رسیدن به هدف مقدس‌تان یاری کند.
ب) پرورش احساسات مهدوی(عج)
لازم است در سنین پایین‌تر، به جای تمرکز روی آموزش مفاهیم مهدوی، از تمایل فطری کودکان به انسان کامل بهره جست و با معرفی اجمالی و قابل فهم، به پرورش احساسات پاک کودکانه همت گمارد و آنها را در ایجاد یک رابطه قلبی با امام عصر(ع) یاری داد. بدین منظور پیشنهادهای زیر می‌تواند مفید باشند:
- کودک زمانی از امام خود پیروی می‌کند که نسبت به آن حضرت علاقه داشته باشد و ایجاد این علاقه از همان دوران کودکی آغاز می‌شود.
- سفارشات امام زمان(ع) را برای فرزند خود در برنامه‌ای ساده بگنجانید و او را تشویق به ایجاد یک رابطه معنوی و دوستانه با حضرت نمایید.
- جشن تولد امام زمان را با شکوه بیشتری اجرا کنید.
- فرزند خود را در فعالیت‌هایی که برای حضرت انجام می‌شود، مشارکت دهید.
- کودک را به فضاهایی ببرید که در آنجا می‌تواند درباره امام زمان بیشتر فکر کند.
- مراسم مهدوی مانند دعای ندبه، حضور در مسجد جمکران و دیگر کارها را برای کودک لذت‌بخش کنید.
- خود شما میزبان چنین برنامه‌هایی باشید تا کودک شما فرصت بیشتری برای فعالیت داشته باشد.
- به نیازهای کودک خود توجه داشته باشید و گاهی سفر‌های معنوی خود را با تفریحاتی مانند صرف غذا در فضای مسجد جمکران، بازی با کودک در آن فضا و تهیه هدیه‌های مناسب در این سفر همراه کنید.
- به کودک دعا کردن برای امام زمان(عج) را آموزش دهید.
- صدقه‌ای که هر روز در صندوق می‌اندازید، می‌تواند به نیت سلامتی آقا و به دست کودکتان باشد.
- خودتان محبت قلبی و واقعی خود را نسبت به امام زمان(عج) نشان داده و بر زبان بیاورید. کودکان چون به شما علاقه دارند، به علاقه‌های شما هم دل می‌بندند.
ج) مراقبت‌های لازم
- نبايد تنها به جنبه قدسي و احترام معنوي امام زمان(ع) بسنده كرد، بلکه به جنبه‌هایی از رفتارهای آن بزرگوار که برای کودک قابل اجرا باشد مانند احترام، مهربانی، کمک به دیگران و… توجه کافی داشته باشید.
- از طولانی کردن مراسم مهدوی که سبب اذیت کودک شود، بپرهیزید.
- اصرار نداشته باشید که کودک هم به اندازه شما درباره امام زمان(ع) بداند و به همه برنامه‌های مربوط به حضرت مقید گردد.
- تربیت مهدوی امری تدریجی است و نباید با شتاب و تندی همراه شود.
- دوست واقعی امام زمان(ع)، باید فردی قابل اعتماد و مهربان باشد. لذا سعی کنید در نقش خود بهترین همراه برای کودکتان باشید.
- کودکان خود را از پرسش درباره ابعاد گوناگون زندگی حضرت منع نکنید؛ بلکه تلاش کنید علاوه بر برخورد مشوقانه با سؤالات آنها، از قبل آمادگی لازم برای پاسخگویی را در خود ایجاد کنید.
- نسبت به برداشت‌های خام کودکان از این موضوع، نگران نباشید.
- رابطه کودک با امام خود را منفعت‌گرایانه ننمایید؛ بلکه آن را بر عشق و علاقه پایه‌ریزی کنید.
- از ترساندن کودک با گفتگوی زیاد درباره جنگ‌های هنگامه ظهور پرهیز نمایید.
- مراقب ذهنی شدن برداشت کودک از امام زمان(ع) باشید و آن حضرت را در ارتباط با دوستانش و کارهایی که برای دیگران انجام می‌دهد، معرفی کنید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
دیدگاهتان را بنویسید